تحلیل محتوای کتاب های درسی زیست شناسی دوره دوم متوسطه از لحاظ توجه به آموزش های زیست محیطی
پذیرفته شده برای پوستر ، صفحه 129-147 (19)
کد مقاله : 1011-CNF-FULL (R1)
نویسندگان
1دانشجوی کارشناسی آموزش زیست‌شناسی دانشگاه فرهنگیان
2مدرس دانشگاه فرهنگیان
چکیده
با گسترش دامنه بحران‌های زیست‌محیطی، آموزش حفاظت از محیط‌زیست بیش‌ازپیش اهمیت یافته است. در نظام آموزشی متمرکز ایران، کتب درسی جایگاه ویژه‌ای دارند و می‌توانند نقش مهمی در رشد آگاهی و احساس مسئولیت در خصوص مسائل زیست‌محیطی داشته باشند. هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل محتوای کتب زیست‌شناسی متوسطه دوم سال 1400-1399 به لحاظ توجه به آموزش‌های زیست‌محیطی است که به روش تمام شماری اجرا گردید. فرایند کدگذاری به روش قیاسی انجام شد. جهت حصول پایایی، یافته‌ها توسط سه کدگذار بررسی و میزان توافق نتایج آنان ۹۰% به دست آمد. پژوهش در قالب 3 سؤال پژوهشی و با استفاده از ابزار چک‌لیست تحلیل محتوا اجرا شد. یافته‌ها نشان داد که بیشترین توجه را کتاب زیست‌شناسی پایه دهم (%43.38) و کمترین توجه را کتاب زیست‌شناسی دوازدهم (%24.26) نسبت به آموزش‌های محیط زیستی دارد. مقوله‌های آموزش محیط‌زیست غالباً به شکل متن (73.52%) در کتب آمده است و در خصوص مؤلفه‌های محیط زیستی، کتب زیست‌شناسی بیشترین توجه را به مؤلفه اهمیت گیاهان و جانوران (44.11%) و کمترین توجه را به آلاینده‌ها و معضلات زیست‌محیطی صوت (0.7%) داشتند. همچنین مقوله‌های آموزش محیط‌زیست در بعد شناختی (97.7%) و در ابعاد نگرشی (2.3%) و مهارتی (0%) بود. مهم‌ترین پیشنهاد ارائه‌شده بر اساس یافته‌های پژوهش توجه بیشتر به حیطه‌های مختلف یادگیری – یاددهی و تأکید بیشتر کتاب بر ایجاد و تغییر نگرش و مهارت‌ها نسبت به حفاظت از محیط‌زیست هست.
کلیدواژه ها